Strażak

Punktem wyjścia najnowszej powieści Joe Hilla jest niezwykła infekcja grzybicza, która tworzy ciemne wzory na skórze zakażonego i sprawia, że ten po pewnym czasie od zarażenia umiera na skutek samozapłonu. Ta szczególna choroba, nazywana smoczą łuską, niesie ze sobą katastrofalne skutki – ze względu na wybuchające często pożary umierają nie tylko zakażeni, wiele osób traci też dach nad głową, zaś w kraju panuje chaos. W tej niemal apokaliptycznej scenografii poznajemy pielęgniarkę Harper, która zaraża się w trakcie pożaru szpitala i wkrótce dowiaduje się, że jest w ciąży. Postanawia, że zrobi wszystko, by przetrwać i urodzić dziecko.
Tutaj powinnam w zasadzie przerwać snucie zarysu historii, jednak bardzo istotne jest, byście wiedzieli, że trzonem opowieści są perypetie chowającej się w lesie, silnie zorganizowanej grupy – wręcz sekty. Joe Hill sięgnął po przerabiany już przez jego ojca (i nie tylko) motyw – podobno nawet sam stwierdził, że chciał napisać własną wersję „Bastionu” Stephena Kinga. I chociaż już „Bastion” uważałam za książkę niezłą, choć przegadaną, jest on zdecydowanie ciekawszy od równie rozwleczonego „Strażaka”.
Podobieństwem do „Bastionu” Kinga jest także leniwe rozwiązanie piętrzących się problemów w grupie ukrywających się w lesie palników. W pewnym momencie Hill bardzo gmatwa sytuację i nie wiadomo, jak bohaterowie zdołają się z niej wyplątać. Wtedy następuje wielkie BUM – w „Bastionie” było co prawda bardziej dosłowne, ale i Hill nie sili się na finezyjne zakończenie wątków. Zamiast tego niczym Aleksander Wielki tnie je mieczem. Niektórzy się cieszą, że Hill tak dużo zdaje się czerpać z twórczości ojca. Ja mam niestety wrażenie, że wybiera zbyt dużo niekorzystnych elementów. Po pierwsze, powieść jest niepotrzebnie wydłużona, dialogi czasem są w zasadzie o niczym, a wplecione w narrację przemyślenia bohaterów rozwleczone i nudne. Po drugie znalazła się ta wspomniana już rozpierducha stosowana jako najprostszy sposób rozwiązania zbyt zakręconej sytuacji. W dodatkuznalazły się nawet te słynne chwyty z uprzedzaniem faktów, które co prawda bardzo się podobają fanom Kinga, ale u Hilla zamiast tworzyć suspens, irytowały.
Drażnił też sam Strażak. Przez większość czasu w zasadzie dochodził do siebie po ostatniej walce, a Hill robi z niego nudnego bohatera, któremu czasem zdarzy się zrobić coś brawurowego i który ciągle – jak na prawdziwego mężczyznę [sic!] przystało – bagatelizuje odniesione obrażenia i zgrywa chojraka. Harper z kolei jest do przesady opiekuńcza i dobroduszna, a ja liczyłam, że w miarę rozwoju historii to się zmieni. Niestety postaci Hilla w zasadzie się nie rozwijają – widocznie 800 stron to za mało. Wbrew pozorom zabrakło też miejsca na stworzenie bogatej w ciekawe epizody i ogólnie zróżnicowanej opowieści – „Strażak” jest nie tyle długą historią, co rozwleczoną. Odchudzona nie straciłaby wiele, a z pewnością przyjemniej by się ją czytało.
Nie chcę całkiem odwodzić Was od lektury „Strażaka”, bo jest tam wiele momentów, które sprawiały dużą frajdę. Z pewnością warty uwagi jest sam początek, aż do momentu, kiedy Harper musi uciekać do lasu. Doskonale czytało mi się też długi epizod na zakończenie powieści i nie obraziłabym się, gdyby większa jej część wyglądała w taki sposób (chociaż mogłaby bardziej obfitować w przygody). Poza tym powiedzmy sobie szczerze – Joe Hill jest dobrym pisarzem i „Strażak” mógłby być świetną książką, gdyby tylko autor nie postanowił zabawić się w ojca. W posłowiu dziękował swojemu agentowi, który przekonywał go, że to świetna powieść. I szkoda, może gdyby ktoś powiedział Hillowi, że przesadza, ten by się na czas zreflektował. Mam nadzieję, że przeczyta kilka negatywnych recenzji i przypomni sobie oblicze swego ojca. I przestanie go naśladować.
Spojlery
(Zaznacz, żeby przeczytać) Zastanawia mnie kwestia tych „supermocy”, jakie dawała smocza łuska. Kontrolowanie samozapłonu jestem jeszcze w stanie przełknąć i gdyby te moce ograniczały się tylko do tego, świetnie. Niestety później Hill najwyraźniej testuje nasze zdolności zawieszenia niewiary, wymyślając ogniste postaci ze świadomością człowieka, który je tworzy. I właśnie: ja bym może nawet to łyknęła, gdyby Hill nie próbował tego wyjaśnić w quasi naukowy sposób. Że mózg zewnętrzny, cząstki świadomości, bla bla bla. To się naukowo nie trzymało kupy, czy nie lepiej już było włożyć do tej książki po prostu trochę magii i zaaranżować całość tak, by to grało z konwencją? Nawet nie nazywać tego magią, po prostu zostawić to niewyjaśnione, jak w realizmie magicznym. Ognista łuska i tak jest zupełnie nieprawdopodobną chorobą, a próby wytłumaczenia jej są absurdalne, lepiej byłoby pójść krok dalej. Albo zrezygnować całkiem. Ta historia doskonale poradziłaby sobie bez fajerwerków w postaci ognistych feniksów. Pomysł z postacią byłej żony Strażaka można by ugryźć w jakiś inny sposób, a nawet jeśli by zostawić to w takiej formie, ona jedna by wystarczyła, bez marvelowskich superbohaterów. Komiksowość tej książce wcale nie robiła dobrze, bo nie pasowała do całości. Gdyby „Strażak” globalnie był bardziej przygodowy – super. Jednak to jest historia przez większość czasu dość kameralna i opierająca się na interakcjach postaci, intrygach w obozie. Niewiele w tym przygody i miejsca dla ognistych feniksów.
Za to bardzo podobało mi się za to rozwiązanie sprawy wyspy Marthy Quinn. Od samego początku byłam przekonana, że ten projekt to tylko przynęta, i nie rozczarowałam się.