Niebieski ptak

Joyce Carol Oates opowiada historię morderstwa prowincjonalnej piosenkarki, Zoe Kruller, która marzyła o wielkiej karierze, a skończyła jako ofiara tyleż bestialskiego, co zagadkowego zabójstwa, o popełnienie którego policja oskarżyła Eddiego Diehla, jej kochanka i Delraya Krullera, męża. Powieść podzielona jest na dwie części – pierwsza skupia się na postaci Kristy Diehl, córki pierwszego z mężczyzn. Młoda dziewczyna, jako jedyna z bliskich Eddiego, nie wierzy w jego winę, ale nie potrafi mu pomóc. Przygląda się jego upadkowi, jednocześnie nie będąc w stanie oprzeć się narastającej w niej fascynacji do Aarona Krullera, syna Zoe i Delraya. Dzieci dwóch głównych podejrzanych powinny się nawzajem nienawidzić, jednak wytwarza się między nimi skomplikowana i równie przyjemna, co bolesna więź. Tymczasem, dalej nikt nie wie, który z podejrzanych jest winny i choć żaden nie został skazany, społeczność obu napiętnowała mianem morderców.

Zresztą, od samego początku wiadomo, że celem „Niebieskiego ptaka” nie jest odkrycie prawdy o tym, kto zabił Zoe Kruller, ale o tym, jak nierozwiązana sprawa i podejrzenia potrafią zrujnować życie nie tylko posądzonych o morderstwo, ale także ich najbliższych. Zarówno Krista, jak i Aaron głęboko wierzą lub po prostu chcą wierzyć w niewinność swoich ojców, ale ta wiara zawsze podszyta jest krztyną wątpliwości, a kładąca się cieniem na ich wspólną zażyłość sprawa morderstwa w pewien pogmatwany i niezwykły sposób zbliża do siebie tych młodych ludzi, wytwarzając więź pozornie niemożliwą, a jednak intensywną i ciężką do przezwyciężenia.

Joyce Carol Oates jest nie tylko świetną pisarką, której warsztatu pozazdrościć mógłby niejeden twórca, ale także doskonałą psycholożką i jej bohaterów można posądzić o wszystko, ale nie o to, że są typowi, płascy i bez wyrazu. Każda z głównych postaci „Niebieskiego ptaka” przedstawia swój własny sposób na radzenie sobie z sytuacją, w której tak naprawdę brak typowego wzorca zachowań – bo jak zareagować na wieść, że twój ojciec/mąż/przyjaciel/zięć został oskarżony o morderstwo, ale nikt nie ma niezbitych dowodów? Jak poradzić sobie z taką niepewnością? Dmuchać na zimne i zrezygnować z kontaktów z tym człowiekiem, potencjalnie zwyrodniałym i niebezpiecznym, czy wspierać mimo ciążącego na nim piętna?

W pewnym sensie „Niebieski ptak” to kryminał wywrócony na lewą stronę – to, co w powieści detektywistycznej jest pomijane albo marginalizowane, w książce Oates staje się centrum, przy jednoczesnej świadomej odmowie odpowiedzenia na podstawowe pytanie „kto zabił?”. Tak, jak w kryminale największym zainteresowaniem cieszy się popełniona na początku zbrodnia, tak u Oates najważniejsi są ludzie i ich emocje.

Oates nie ukrywa, że jej książka nie jest przeznaczona dla ludzi szukających prostych odpowiedzi. “Niebieskiego ptaka” z przyjemnością polecam wszystkim wielbicielom nieco ambitniejszej prozy. Mając w pamięci typowe cechy kryminałów, a we krwi szczyptę zacięcia psychologicznego, warto zaznajomić się z powieścią Oates, bo jest to swoista podróż w głąb terenów, które zazwyczaj powieści kryminalne pozostawiają zupełnie nietknięte, a które warte są zbadania.

Niebieski ptak

Tytuł: Niebieski ptak

Autor: Joyce Carol Oates

Wydawca: Rebis

Data wydania: sierpień 2010

Format: 416 s.

Cena okładkowa: 39,90

Opis z okładki:

Kiedy Zoe Kruller pada ofiarą bestialskiego morderstwa, miejscowa policja błyskawicznie wyłania dwóch podejrzanych: Delraya Krullera, byłego męża Zoe, i Eddy’ego Diehla, jej wieloletniego kochanka. Syn Krullerów, Aaron, i córka Diehla, Krista, nabawiają się wzajemnej obsesji, bo każde z nich wierzy, że winny jest ojciec tego drugiego. W tej powieści liryzm wielkiej, zmysłowej miłości miesza się z bólem straty, a czułość jest ledwie odróżnialna od okrucieństwa.

Przewiń na górę